
Czas przeszły prosty w języku niderlandzkim, znany jako O.V.T. (Onvoltooid Verleden Tijd), służy do opisywania zakończonych czynności w przeszłości. Jego tworzenie zależy od tego, czy czasownik jest regularny czy nieregularny.
Regularne Czasowniki
Tworzenie O.V.T. dla regularnych czasowników opiera się na prostym schemacie zwanym ’t kofschip.
Zasada 't kofschip
„’t Kofschip” (lub „’t Fokschaap”) to holenderska zasada mnemoniczna służąca do określenia, czy regularny czasownik holenderski przyjmuje końcówkę imiesłowu przeszłego i czasu przeszłego trybu oznajmującego/trybu łączącego „-t” lub „-d”. Zasada mówi, że jeśli rdzeń czasownika kończy się jedną z bezdźwięcznych spółgłosek t, k, f, s, ch, p, to końcówką jest -t; w przeciwnym razie, jeśli rdzeń kończy się spółgłoską dźwięczną lub samogłoską, końcówką jest -d.
Rdzeń czasownika kończy się na… | Końcówka | Przykład (werken) | Przykład (wonen) |
t, k, f, s, ch, p | -te (l.p.) / -ten (l.m.) | werk (k ∈ 't kofschip’) | |
Inne litery | -de (l.p.) / -den (l.m.) | woon (n ∈/ 't kofschip’) |
- Jak znaleźć rdzeń? Rdzeń to forma czasownika po odcięciu końcówki -en.
- Przykłady:
- werken (pracować) -> rdzeń: werk. Ostatnia litera k. Dodajemy -te.
- wonen (mieszkać) -> rdzeń: woon. Ostatnia litera n. Dodajemy -de.
Konjugacja czasowników regularnych
Zaimek | werken (pracować) | wonen (mieszkać) |
ik (ja) | werkte | woonde |
jij/je (ty) | werkte | woonde |
hij/zij/het (on/ona/ono) | werkte | woonde |
wij/we (my) | werkten | woonden |
jullie (wy) | werkten | woonden |
zij/ze (oni/one) | werkten | woonden |
Nieregularne Czasowniki
Formy czasowników nieregularnych w O.V.T. trzeba zapamiętać, ponieważ nie stosują się do zasady ’t kofschip.
Najczęściej używane czasowniki nieregularne
Bezokolicznik | O.V.T. (l.p.) | O.V.T. (l.m.) | Tłumaczenie |
zijn | was | waren | być |
hebben | had | hadden | mieć |
gaan | ging | gingen | iść |
komen | kwam | kwamen | przychodzić |
eten | at | aten | jeść |
drinken | dronk | dronken | pić |
doen | deed | deden | robić |
zien | zag | zagen | widzieć |
slapen | sliep | sliepen | spać |
staan | stond | stonden | stać |
vinden | vond | vonden | znajdować |
lezen | las | lazen | czytać |
Użycie O.V.T.
Sytuacja | Przykład | Tłumaczenie |
Zakończona akcja w przeszłości | Ik werkte gisteren. | Pracowałem wczoraj. |
Opowiadanie historii | Hij ging naar de winkel en kocht brood. | Poszedł do sklepu i kupił chleb. |
Powtarzająca się akcja w przeszłości | Vroeger gingen we altijd naar de bioscoop. | Kiedyś zawsze chodziliśmy do kina. |