W języku niemieckim, spójnik “aber” (ale) należy do grupy spójników, po których zawsze stosuje się szyk prosty (szyk główny).
Co to znaczy “szyk prosty”?
Szyk prosty oznacza, że po spójniku “aber” bezpośrednio następuje podmiot, a następnie odmieniony czasownik i reszta zdania.
Schemat wygląda tak:
Spójnik (aber) + Podmiot + Odmieniony czasownik + Reszta zdania
Przykłady:
- Ich mag Rot, aber Blau mag ich nicht. (Lubię czerwony, ale nie lubię niebieskiego.)
- Tutaj: aber (spójnik) + Blau (podmiot) + mag (odmieniony czasownik) + ich nicht (resztę zdania)
- Ich möchte heute ins Kino gehen, aber ich muss arbeiten. (Chciałbym/Chciałabym dziś pójść do kina, ale muszę pracować.)
- Tutaj: aber (spójnik) + ich (podmiot) + muss (odmieniony czasownik) + arbeiten (resztę zdania)
Ważne rozróżnienie: “aber” vs. “sondern”
Zarówno “aber”, jak i “sondern” tłumaczy się na polski jako “ale” / “lecz”. Kluczowa różnica polega na tym, że:
- Aber używamy, gdy przeciwstawiamy sobie coś, ale bez całkowitego zaprzeczenia pierwszej części zdania. Może to być po prostu zmiana tematu lub łagodniejsze przeciwstawienie.
- Sondern używamy, gdy w pierwszej części zdania występuje zaprzeczenie (np. “nicht”), a druga część zdania koryguje to zaprzeczenie.
Przykład z “sondern”:
- Ich esse Gurken nicht, sondern ich esse Tomaten. (Nie jem ogórków, lecz jem pomidory.)